พระโคนสมอ กรุวังหน้า

"พระโคนสมอ กรุวังหน้า" ยอดพระคงกระพันแห่งเมืองบางกอก ตำนานที่คนโบราณต้องกล่าวถึง
พระโคนสมอ เป็นพระเครื่องที่มีมาตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนกลาง กล่าวกันว่าเป็นพระสะเดาะเคราะห์ที่เจ้านายและเชื้อพระวงศ์ชั้นสูงในสมัยอยุธยานิยมสร้างกันมาตั้งแต่สมัยพระเจ้าปราสาททองจนถึงสมัยพระเจ้าอยู่หัวเอกทัศน์ มีทั้งเนื้อชินและเนื้อดิน ส่วนมากจะสร้างเป็นพิมพ์พระประจำวันต่างๆ แต่ก็จะมีพิมพ์พิเศษบ้างเช่น พิมพ์ซุ้มปราสาท พิมพ์ท้าวพญาชมภู เป็นต้น พุทธลักษณะของพระ เป็นพิมพ์ทรงที่สวยงาม อยู่ในซุ้มเรือนแก้ว มีความ คม ชัด เป็นเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร เพราะเป็นงานของช่างหลวงที่สร้างถวายเชื้อพระวงศ์ พระโคนสมอจึงมีความงามเป็นแบบฉบับช่างหลวงสมัยอยุธยาตอนกลางถึงปลาย

ต่อมาในช่วงสร้างกรุงรัตนโกสินทร์ พระโคนสมอได้มีการชะลอมาบรรจุจากกรุงศรีอยุธยาโดยนำพระมาบรรจุในเจดีย์หรือพระอุโบสถในวัดต่างๆ ที่สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 1 โดยบรรจุไว้ที่วัดในเขตกรุงเทพและปริมณฑล โดยเฉพาะบริเวณ พระราชวังหน้า (พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติกรุงเทพฯในปัจจุบัน) ก็ได้นำพระชุดนี้มาเก็บรักษาไว้บนเพดานพระอุโบสถวัดบวรสถานสุทธาวาส ซึ่งในอดีตเป็นวัดในกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท พระราชวังหน้าในสมัยรัชกาลที่ 1 ต่อมามีการบูรณะเพดานวังหน้าจึงค้นพบดังกล่าวเป็นจำนวนมาก มากเสียจนไม่มีที่เก็บ เลยมีการนำมากองไว้ใต้โคนต้นสมรพิเภก พอคนเดินไปเดินมาเห็นพระกองอยู่ก็เลยเก็บกลับบ้าน เพราะเห็นว่าสวยดี เก็บกันคนละองค์สององค์ จนคนที่พบเห็นดังกล่าวต่างก็เรียกพระดังกล่าวว่า "พระโคนสมอ" มาตั้งแต่บัดนั้น